Er is een type voetballer dat steevast als ‘goedlachs’ wordt omschreven. Dat is vaak niet direct complimenteus bedoeld. Wereldwonderen kun je niet van ze verwachten, maar hee: ze lachen tenminste veel – dat idee. Juist voor deze goedlachse voetbalprof heb ik een zwak. Ik schreef niet voor niets eerder odes aan Eric Addo en Mariano Bombarda – allebei iconen in dit genre. Ook Marcos André Batista dos Santos – beter bekend als Vampeta – mag in dit rijtje absoluut niet ontbreken.
Vampeta. Als ik die naam hoor verschijnt er direct een glimlach op mijn gezicht. In zijn gloriejaren bij PSV, tussen 1996 en 1998, zag ik hem tweewekelijks vanaf de jeugdrang in het Philips Stadion langs de zijlijn flitsen. Een rechtsback met samba in de heupen – die zag je niet vaak. Zeker niet voorzien van een vlassig snorretje en op z’n tijd een blonde coup. De Braziliaan viel op tussen het vlakke, weinig flamboyante voorkomen van zijn teamgenoten. Met de komst van Abel Xavier zou dat allemaal veranderen, maar toen was Vampeta allang vertrokken.
In het shirt van de Eindhovenaren was Marcos nooit onomstreden. Zijn aanvallende acties werden bejubeld, maar verdedigend liet hij geregeld een steekje vallen. Het kwam hem op het predicaat ‘grillig’ te staan. Goedlachs en grillig. Prima eigenschappen om tot publieksfavoriet uit te groeien – en zo geschiedde – maar van een rechtsback werden andere zaken verwacht. In Eindhoven waren ze de betrouwbare degelijkheid van Berry van Aerle bovendien nog niet vergeten. Een erfenis waar de frivole Braziliaan onmogelijk tegen op kon boksen. Gedesillusioneerd keerde Vampeta in 1998 terug naar zijn thuisland.
Einde carrière? Het tegendeel bleek waar. Ik was Marcos eigenlijk alweer een beetje vergeten, toen ik hem op het WK 2002 ineens tussen de sterren van het Braziliaanse elftal zag lopen. Die speelse rechtsback van weleer was zojuist wereldkampioen geworden met de Seleção. Als middenvelder welteverstaan, met meer dan 30 interlands op zijn naam. Wat was er in die tussenliggende jaren gebeurd?
Het bleek dat ik de terugkeer van Vampeta naar het thuisland volledig verkeerd had ingeschat. Jong als ik was had ik geen idee dat Corinthians de absolute topclub van Brazilië was. De overstap naar Sao Paulo was geen stap terug, maar juist een beloning voor zijn sterke aanvallende spel bij PSV. Marcos kreeg er de kans te excelleren op een positie waar zijn kwaliteiten wél tot zijn recht kwamen: centraal of rechts op het middenveld. Balverlies was niet langer fataal en dat gaf het vertrouwen van Vampeta een boost.
De weg naar het Braziliaanse elftal bleek vanuit Sao Paulo bovendien een stuk korter dan vanuit Eindhoven. Al een paar maanden na zijn rentree op eigen bodem schitterde Vampeta in het shirt van de Goddelijke Kanaries. Het gele tricot zat hem als gegoten.
De ontdekking dat Vampeta in het geniep toch de top had bereikt, vervult me ook 15 jaar later nog met trots. Nog blijer ben ik dat de roem en de status hem niet hebben veranderd. De Braziliaan draagt tegenwoordig weliswaar rode glamourpakken en is wat kilootjes zwaarder, maar lacht nog steeds net zo veel als in zijn jonge jaren. Ik kan hem dan ook met een gerust hart blijven omschrijven als goedlachs – en dat is absoluut complimenteus bedoeld.
Elke maand de beste odes en lijstjes in je mailbox? Meld je aan!
Tekst: Erik Molkenboer
EPISCHE VOETBALLERS 
